CHÚ CỪU ĐEN CỦA DÒNG HỌ

(Hình ảnh gia đình truyền thống và hình ảnh của mình khi đi theo ngành Spa – dị biệt hoàn toàn so với truyền thống của dòng họ)

Hình ảnh này gợi liên tưởng về một chú cừu non khác biệt so với đàn cừu đông đúc. Lựa chọn của Kim cũng đẩy Kim vào hoàn cảnh tương tự như đối với chú cừu đen. Khi bỏ nhà ra đi, Kim đã phạm phải một điều cấm kị đối với gia đình, dòng tộc. Nó giống như một sự phản bội, thiếu tôn trọng, làm đánh mất niềm tin. Không một ai có thể thông cảm cho việc một con bé được cưng nựng, chiều chuộng và tạo điều kiện hết mực lại có thể chạy trốn, bỏ nhà ra đi.

Nhất là trong gia tộc Đỗ Gia – một gia tộc hùng hậu về y dược với truyền thống cả dâu rể lẫn con cháu đều theo nghề y dược, truyền thống ấy đã nối tiếp 4 đời. Rồi tự nhiên có một đứa cháu gái duy nhất trong gia tộc dám tách mình khỏi truyền thống ấy, một mình một hướng. Mà lựa chọn ngay khi bản thân mình còn non nớt, chưa có thành công và cũng chưa làm được gì xứng đáng để ghi nhận. Từ vị thế trung tâm của vũ trụ, Kim rơi vào cảm giác tự ti tột cùng: mình vừa giống một kẻ đào ngũ trốn chạy, vừa làm tất cả mọi người thất vọng. Kim đang lựa chọn tách mình ra khỏi con đường danh gia vọng tộc của cả một dòng họ - quyết định khiến cho tất cả mọi người đều quay lưng lại với mình.

Các bạn biết không, đây là một chuyện động trời trong dòng họ của mình. Vì gia tộc Đỗ Gia luôn được biết đến với sự ngưỡng mộ, đức cao vọng trọng, nay lại có một đứa con, đứa cháu gái bỏ đi không một lời từ biệt – cách hành xử hệt như một kẻ thất học, làm mất uy tín của cả nhà, bôi tro trát trấu vào dòng tộc. Chắc các bạn cũng hiểu suy nghĩ của các gia đình về những đứa con gái mới lớn “bỏ nhà ra đi” rồi đó. Trong mắt người lớn thì đó là những đứa con gái nổi loạn, hư hỏng và không sớm thì muộn, cũng sẽ báo hại gia đình. Có biết bao cạm bẫy ngoài kia, ai biết được con, cháu gái nhà mình ra ngoài sẽ rơi vào những cạm bẫy nào, liệu có phải bỏ nhà theo trai hay không? Nhiều cuộc họp gia đình đã diễn ra. Các phương án được đề xuất với ba mẹ. Cả gia đình sẵn sàng tham gia vào công cuộc tìm kiếm, giám sát, trừng phạt, dạy dỗ…Tất cả đều cho rằng quyết định này là vô cùng nghiêm trọng. Thậm chí mọi người còn nghĩ đến việc từ mặt Kim, xóa tên ra khỏi gia phả.

Chỉ duy nhất ba Kim – người đã từng tự thân lập nghiệp là hiểu thấu cho cá tính con gái. Chỉ có ba đặt niềm tin nơi Kim, chỉ có ba hiểu được rằng động cơ thực sự của việc bỏ đi này, xuất phát từ cá tính tự lập cứng cỏi của Kim từ nhỏ. Hiểu và thương con gái nên ba đã không làm theo những cách mọi người bày. Hàng ngày, ba nén nỗi đau xót xa vào sâu trong tâm khảm. Ba lặng lẽ chờ đợi. Ba im lặng trước sức ép. Và ba kiên trì chờ đứa con gái nhỏ của ba trở về. Trong lúc đó, ba cũng không quên chăm chút cho phòng riêng của con gái, để khi nó trở về, nó cảm nhận được sự ấm êm…Cho tới giờ, khi ngồi nghĩ lại những việc làm này, Kim vẫn thấy mình không thể nào bù đắp được hết những sự tổn thương ấy của ba mẹ, Kim thực sự có lỗi khi đã giấu ba mọi chuyện mà tìm cách rời đi…Nhưng cuộc sống mà, biết đâu đây cũng là cách để nhắc Kim nhớ về sợi dây thiêng liêng của tình máu mủ ruột rà: ngoài kia bao la sóng gió, nhưng sau cánh cửa, ba mẹ vẫn chờ để che chở cho Kim trước bão giông…

Trở lại với chuyện ông ngoại thì trong mắt Kim, ông ngoại giống như Bố Già – Don Corleone người đã một tay kế thừa truyền thống gia đình, xây dựng một đế chế - dòng họ tiếng tăm vang dội với những qui ước riêng, trách nhiệm riêng và con đường riêng: mọi người đều đi theo con đường tu rèn đạo đức, học y dược trị bệnh cứu người, ai trong gia tộc cũng nghĩ tới danh dự của dòng họ trước hạnh phúc cá nhân. Trong đế chế ấy, mọi thứ đều đi theo trật tự, mọi quyết định đều vượt ra khỏi cá nhân, đều đặt trong con đường phát triển chung của dòng họ. Ông ngoại là người đức cao vọng trọng không những đối với đế chế mà ông tạo ra, mà với mọi người bên ngoài, ông cũng nhận được sự tôn trọng tuyệt đối.

Đương nhiên đối với Kim, ông không chỉ là một người ông vô cùng thân thiết mà là một người thầy lớn trong cuộc đời. Ông vừa gần gũi trìu mến, vừa là một triết gia thông tuệ.

Người thầy về đạo đức, y đức và cả kim chỉ nam đối nhân xử thế trong cuộc sống hàng ngày.

(quyển sách Đắc Nhân Tâm Kim lưu giữ gần 20 năm do ông ngoại tặng năm Kim học lớp 7)

Kim đã là đứa cháu đầu tiên nên được ông vô cùng tin cậy và kì vọng. Ông đọc Đắc nhân tâm cho Kim nghe mỗi ngày từ năm Kim học lớp 7. Ông dành thời gian cho Kim mỗi khi có thể. Ông cho Kim đặc quyền đặt mọi câu hỏi, chỉ cho Kim mọi đầu sách hay và dạy Kim cách ứng xử một cách kĩ lưỡng. Trong mỗi cuộc họp họ, Kim đều là người được phát biểu trước. Cho nên khi Kim bỏ đi, người sốc và nghĩ ngợi nhất chính là ông ngoại. Ông không sao hiểu nổi đứa cháu mà mình tận tâm rèn cặp như thế lại có thể quyết định nông nổi đến vậy.

Kì vọng bao nhiêu thất vọng bất nhiêu. Và ông chọn cách im lặng!

Sự im lặng mang tính sát thương. Thà rằng ông trách mắng hay chỉ trích, Kim còn thấy nhẹ lòng hơn. Cho đến giờ, mối quan hệ ít nhiều được cải thiện, nhưng sâu thẳm thâm tâm Kim biết rằng, chừng nào Kim thành công trên con đường cứu người thì chừng đó các nút thắt mới được cởi bỏ. Chính sự kì vọng của ông, truyền thống gia đình thôi thúc trong Kim phải đi theo con đường chữa lành, giúp người giúp đời. Dù Kim có trốn tránh, có làm ra việc khác thì truyền thống này vẫn chảy trong huyết quản. Nên sau tất cả, mọi thứ đều là bài học để Kim trở về thực hiện truyền thống gia đình theo một cách phù hợp hơn.

 HÀNH TRÌNH "VƯỢT SƯỚNG"

“Bạn biết không, nghịch cảnh thật sự là một món quà! Những khó khăn gian khổ đã trải qua, một ngày nào đó sẽ khiến bạn mỉm cười, không phải vì những gian khổ kia chưa từng tồn tại hay nó đã vơi bớt đi, mà là bạn đã có đủ dũng khí để đối mặt. Những chuyện đã xảy ra kết quả sẽ không thay đổi, mà thay đổi chính là cái tâm của mình. Bằng cách đó, bạn lớn dần lên và cái tâm của bạn trải rộng mãi ra…Sống trên đời, không cần tiếc nuối vì những chuyện đã trải qua, việc tốt mang đến hạnh phúc, việc xấu mang lại kinh nghiệm, mọi chuyện đều là việc tốt cả, khi nó xảy ra với bạn không bổ ngang cũng bổ dọc, bạn ít nhất sẽ học được điều gì đó sau trải nghiệm đó, giúp bạn ngày càng trưởng thành hơn. Hạnh phúc cho bạn ngọt ngào, thử thách cho bạn mạnh mẽ, thất bại cho bạn khiêm tốn, thành công cho bạn vinh quang. Mọi chuyện diễn ra đều có lí của nó và đều có nguyên nhân đằng sau nó. Nếu bạn không “vượt sướng” chắc gì bạn cảm nhận hạnh phúc dễ dàng, an nhiên. Và hẳn là, bạn cũng không thể biết lý do thực sự để mình tồn tại!”

Bài học phía trên, chia sẻ lại với các bạn thì nó dễ dàng ngắn gọn vậy, chứ thực tế thì mình cũng phải nỗ lực bội phần trong cả một quá trình.

Đây không phải là một câu chuyện ngôn tình mà bạn thấy trên tivi: chủ tịch giàu có sẵn sàng từ bỏ chức vị, quyền thế, giàu sang để sống cuộc đời lầm than cơ cực, gây dựng hạnh phúc dễ dàng như cách ta xem một tập phim. Mà hành trình thực tế của Kim được tính bằng công sức, mồ hôi, sự đơn độc, phơi bày điểm yếu, từ bỏ những thứ đẹp đẽ bên ngoài, từng lớp một. Dù quãng thời gian chỉ khoảng 1 năm, nhưng trong suốt 365 ngày ấy, mỗi ngày đều là sự rèn luyện từ tay chân, chiến đấu với ý muốn bỏ cuộc và sống chung với mọi thứ mà mình chưa từng trải qua.

Những ngày đó cũng là ngày Kim rất nặng tâm. Vì quyết định của Kim đã đặt ba mẹ trước làn sóng dư luận của cả gia đình. Cả ba và mẹ đều là anh chị lớn – những người cần làm gương, nêu gương trong nhà. Nhưng rồi chính con gái anh chị lại bỏ nhà ra đi, lại phản đối con đường vừa là truyền thống, vừa vô cùng tốt đẹp cao quý của dòng họ để chọn lấy những thứ chưa nhìn thấy tương lai. Kim luôn có áp lực mình phải thành công! Không phải bởi tiền bạc, tung hô, hay hào quang danh vọng. Bởi đơn giản, Kim luôn thấy mình nợ ba mẹ món nợ ân tình. Lựa chọn một mình ngược sóng của Kim khiến cho ba mẹ chịu nhiều sức ép, rơi vào cảm giác khổ tâm bất lực. Kim là tất cả những gì tốt đẹp nhất mà ba mẹ phấn đấu một đời. Ba mẹ có thể giúp mọi người, có thể dành cả đời để gây dựng uy tín và niềm tin. Nhưng phút chốc, sự lệch hướng của Kim đã khiến cho tất cả đổ sông đổ bể. Ba mẹ không nói được con gái của mình thì sao có thể tự tin nói trước mọi người.

Cũng như vậy, nếu Kim đi con đường khác mà gặp thất bại thì đây vừa là nỗi thất bại lớn của ba mẹ, vừa là phần lỗi lớn trong việc hoàn thành bổn phận kế thừa truyền thống của dòng họ. Chẳng khác nào ba mẹ đã góp phần đánh mất truyền thống gia đình. Câu chuyện trong gia đình, nhưng áp lực là của chung dòng họ, mọi quyết định dù của cá nhân cũng đều phải chịu trách nhiệm trước mọi người. Nên Kim buộc phải toàn tâm toàn ý với lựa chọn mới – lựa chọn “vượt sướng” để rèn luyện bản thân thành công theo cách mình muốn.

Nếu trước kia ngoài học ra, Kim KHÔNG LÀM GÌ, thì bây giờ là thời kì GÌ CŨNG LÀM. Thật khó để nói hết những khó khăn của Kim trong khoảng thời gian này. Trăm nghìn nỗi sợ bủa vây. Và nhớ nhà. Và hoang mang trở lại với chính quyết định của mình. Có thể trước đây, Kim là một cô tiểu thư đúng nghĩa…nhưng giờ đây, Kim chỉ là một đứa con gái mới lớn phải tập mưu sinh giữa đời, tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình, với kì vọng của cha mẹ, với truyền thống của gia đình…

Nếu bạn luôn bận tâm vì những giá trị bề ngoài. Thì khi những giá trị đó mất đi, bạn sẽ thấy hình như mình chẳng từng tồn tại. Bạn không phải là bộ cánh đắt tiền hay xoàng xĩnh bạn mặc, cũng không giới hạn trong những kiểu cách thượng lưu hay xuề xòa ngoài kia. Bạn thực sự sinh ra không nằm trong giới hạn đó, mà đó chỉ là những thứ bạn có thể tạo ra, nên đừng bao giờ để chúng quyết định hạnh phúc của bạn!

Trở lại Spa, nhưng Kim không còn là khách hàng vip được chiều chuộng nữa mà chỉ là một đứa con gái trắng tay, đến năn nỉ học việc. Không một ai nhận ra “vị khách Vip” mà tất cả trung tâm cùng chiều chuộng trước đây. Dòng đời bạc trắng thay đen là có thật các bạn ạ. Vì lúc này Kim trở lại là một đứa con gái không tài sản, không kinh nghiệm, vô cùng lơ ngơ. Các bạn nhân viên mà Kim nhận ra họ trước đây, thì đều ngó lơ một kẻ đến xin học việc. Cú sốc đầu tiên giúp mình hiểu sâu sắc thế nào là thực tế phũ phàng. Và Kim còn bị từ chối. Chưa có kinh nghiệm. Chưa từng ra ngoài làm việc, Kim không có cơ sở nào để thuyết phục cơ hội cho mình. Đúng là đời không như mơ. Ở với ba mẹ thì là tâm điểm chú ý, sung sướng đủ đầy, nhưng ra ngoài thì mình chỉ là một đứa bỡ ngỡ. Vừa đói vừa sợ nên mình đã ra sức năn nỉ: “Cho em làm học việc, em không lấy lương, em chỉ cần được ở lại học nghề thôi chị ạ. Em có thể làm mọi việc”. Chắc do mình tội nghiệp quá nên cuối cùng chị quản lý đã đồng ý nhận mình vào.”

Vậy là qua thử thách đầu tiên, có sốc nhưng có vui. Vì ít nhất là mình có cơ hội. Dù cơ hội đến từ một kiểu rủ lòng thương mà mình vẫn vui lắm. Ít nhất mình đã có một chỗ ở, dù chỗ ở đó chỉ là một không gian chật chội vỏn vẹn 12m2 cho hơn chục cô gái ở, ngổn ngang đồ đạc bừa bãi và hỗn tạp mùi mĩ phẩm rẻ tiền. Tính ra mỗi người chỉ có chưa đầy 1m2 để ngủ nghỉ và để đồ. Mình hòa vào cùng với họ - những cô gái mới lớn, đến từ đủ các vùng quê, mang theo những câu chuyện riêng. Chúng mình ngủ dưới sàn nhà ấy, chia nhau khoảng không ít ỏi, cũng như khoảng thời gian hiếm hoi trò chuyện với nhau giữa những bữa cơm vội vàng.

Thực tế quãng thời gian đó không dễ dàng như khi mình đang kể lại. Mình phải đấu tranh với đủ thứ suy nghĩ trong bản thân để bắt đầu mỗi ngày.

Nhiều lúc cũng muốn gọi về nhà, muốn quay lại căn phòng ấm êm của mình để không bị mỏi mệt, phiền toái và thiếu thốn như thế nữa. Nhưng ý chí ngăn mình lại. Mình giấu kín hoàn cảnh, thân phận để lao vào chuỗi ngày làm quần quật từ sáng sớm tới đêm khuya cùng mọi người. Họ làm được, mình làm được. Mình tự nhủ thế để cố gắng. Nhưng mình vẫn mệt hơn họ rất nhiều vì những đêm khó ngủ. Ngày thì mình làm việc gần gấp đôi, làm thật nhanh những việc tay chân để lân la học tất cả những đầu việc vận hành Spa. Mình nhớ nhà, nhớ ba mẹ, trăm thứ suy nghĩ ngổn ngang…Càng vậy, mình càng muốn tập trung tối đa, học nhanh lành nghề để trở về thành công!

Sau này nhìn lại, mình biết ơn những tháng ngày khó khăn đã dạy cho mình biết trân trọng cuộc sống!

Mình đi thế này rồi ba mẹ ở nhà như thế nào? Chấp nhận đi là chấp nhận tiến chứ không có lùi. Chỉ có con đường cố gắng nỗ lực để thành công trở về mới là liều thuốc xoa dịu mọi thứ. Mình khao khát ngày học thành công quay trở về…Và suy đi tính lại, mình vẫn muốn theo nghề Spa – một nghề làm đẹp cho đời, đem lại nụ cười hạnh phúc của những người phụ nữ muốn tìm lại thanh xuân. Gia đình mình có truyền thống về y dược, cứu người. Nhưng mình nhận ra, cứu người đâu chỉ đơn thuần có sức khỏe, mà còn có tinh thần, cảm xúc, thái độ, niềm tin. Khi người ta có niềm vui sống thì người ta sẽ giàu sức sống hơn. Và Spa là một nghề như thế - đem lại niềm vui cho những người phụ nữ vốn đã đổi tuổi xuân lấy sự hi sinh cho gia đình, sự nghiệp hay người thân. Làm đẹp cho họ, cũng là tặng họ món quà hạnh phúc. Phụ nữ mà. Đẹp ai cũng thích hết. Nghĩ vậy, mình càng quyết tâm học nghề Spa.

Mình tự cho mình những cột mốc cần học – hiểu được về Spa. Từ việc quản lý, tổ chức, kinh doanh, marketing (thời đó chủ yếu là offline chứ facebook còn chưa có nhiều hình thức quảng cáo), v.v… Cứ như vậy, mình không bận tâm tới những việc trong đời sống thường nhật, không cảm thấy muộn phiền về những mệt mỏi ở căn phòng 12m2, mình nỗ lực làm việc full công suất và học hỏi kỹ càng từng chút một. Mình viết kín 2 cuốn sổ ghi chép những lưu ý cần nhớ, những kiến thức và kinh nghiệm học hỏi được.

Rồi ngày “tốt nghiệp” cũng tới. Mình chia sẻ với chị Quản lý về việc mình muốn nghỉ việc và về quê. Chị cũng vui vẻ đón nhận thông tin đó, dù có nhiều sự luyến tiếc vì giữa mình và chị cùng những chị nhân viên khác cũng đã có những thời gian bên cạnh nhau dài lâu. Chị quản lý tặng thêm quà cho mình và gửi gắm nhiều lời chia sẻ về cuộc sống lắm. Mình thấy vui trong lòng vì ít ra mình đã nỗ lực và nhận được sự yêu mến của mọi người.

THẾ GIỚI RỘNG HƠN TA NGHĨ

Những chuyện từng khiến cho ta cảm thấy không cách nào chấp nhận được, trên hành trình nhân sinh có lúc nhìn lại, ta sẽ phát hiện rằng những việc đó quả là nhỏ bé không đáng kể, hơn nữa có rất nhiều chuyện là tất yếu phải trải qua trong đời, nó như được sắp đặt sẵn vậy, đôi khi ngồi ngẫm lại bạn sẽ thấy nó vô cùng hợp lí như một kế hoạch hoàn hảo để có bạn của ngày hôm nay. Khi biến cố xảy ra, khi thấy những chuyện ngoài tầm hiểu biết, bạn chớ vội nghĩ nó phi lý hay nực cười. Bởi mọi chuyện đều có lý do của nó, và khi chấp nhận mọi thứ xảy ra như cách nó vận hành trong thế giới tự nhiên, thì bạn sẽ hiểu là thế giới rộng hơn ta nghĩ, và mọi chuyện đều vận hành theo hướng tốt lên cho chính hành trình của bạn! Nếu không trải qua những tháng ngày gian khó, chắc sẽ không có Vashna Thiên Kim của ngày hôm nay…

Trong thời gian ở bên ngoài, thế giới của Kim được mở rộng hơn. Không chỉ bởi những kĩ năng, công việc, con người mới, mà còn bởi Kim đã tự sống, chứng kiến thêm nhiều câu chuyện éo le xung quanh mình. Những câu chuyện thay đổi góc nhìn hạn hẹp của cô tiểu thư trong lồng kính, để mình biết trân trọng cuộc sống và hiểu đời hơn.

Một trong số đó là câu chuyện về chị D. Quê ở Bến Tre, chị D hòa đồng, thân thiện, nổi bật với dáng người xinh xắn làn da trắng trẻo. Vừa gặp mình, chị chào đón ngay bằng lời động viên “yên tâm, có gì khó, em cứ nói với chị”. Chuỗi ngày vất vả của mình có thêm niềm vui làm bạn với chị. Chị dạy mình mọi thứ: nấu những món đơn giản mà ngon, dọn dẹp thu xếp. Mỗi khi mình đuối sức hay nản lòng, chị lại động viên mình cố lên. Chị cho mình cảm giác được làm một đứa em bé bỏng, dù có dại khờ, vụng về thì vẫn được chị yêu thương. Lần đầu tiên trong cuộc đời, mình không cần phải che dấu tâm sự với người lạ. Mình kể hết lý do mà mình đến đây, vừa kể vừa khóc, kết bằng câu hỏi “chị thấy em ngốc lắm phải không?” “Em không ngốc. Em chỉ là muốn tự đi trên đôi chân của chính mình thôi, điều ấy chính đáng mà!”. Ấm lòng quá! Hạnh phúc biết bao khi có người lắng nghe Trầm Mặc chia sẻ mà chẳng cần phải Sôi Nổi chiều theo ý người ta… Trong mắt mình, chị D tuyệt lắm! Chị D rất tôn trọng lựa chọn và mong ước của mình, chị không nhìn nó theo con mắt phán xét như người khác. Ngược lại, chị còn giúp mình thực hiện mong ước nhanh hơn bằng việc hỗ trợ hết mức cho mình trong nghề: dìu dắt, bảo ban, động viên khi mình làm sai. Giá mà mọi sự cứ tuần tự như vậy, hẳn là mình sẽ thấy đời có chút bình yên.

Nhưng bình yên chưa bao lâu thì bão dông lại kéo đến…Đầu tiên là chị D của mình bắt đầu ăn mặc trang điểm kì lạ, sexy hơn. Ngoài giờ làm, chị đi ra ngoài cho đến đêm khuya mới về. Những câu chuyện tâm tình không còn nữa vì chị dường như vội lắm, chỉ kịp hỏi han mình vài câu. Mình nghe người ta bàn tán, xì xào về chị. Người ta gọi chị của mình là cave, khinh thường chị đang bán thân kiếm sống.

Khi bạn yêu quý ai thì bạn sẽ không quan tâm người khác nói gì về họ đâu đúng không? Mình cũng vậy, mình tôn trọng chị D như cách chị tôn trọng lựa chọn của mình, nhưng mình cũng muốn làm rõ mọi chuyện. Mình không muốn chị phải khép mình, đơn độc giữa những lời dèm pha, khinh miệt bủa vây…Vào một đêm trằn trọc, mình đã hỏi chị, rằng có thật chị như người ta nói hay không?

Vậy đấy, nếu chỉ nhìn vỏ bọc bên ngoài, mấy ai hiểu được nỗi lòng bên trong? Lòng chị đầy tổn thương và số phận bi thương như vậy rồi sau này, chị sẽ tiếp tục như thế nào.

Những vết thương cơ thể thật dễ thấy. Nhưng những vết thương lòng thì mấy ai hay. Ai cũng có niềm đau riêng, và vô tình, người ta không còn đủ cảm thông, san sẻ hay chữa lành cho nhau được nữa, người ta chỉ còn bận ôm ấp lấy nỗi đau của chính mình. Và để bảo vệ những tổn thương, người ta chọn cách che dấu, tấn công người khác hay gồng lên tỏ ra là mình có đầy sức mạnh…Thực sự là mọi người đều có những tổn thương cần được chữa lành!

Đôi khi, vì quyến luyến yêu thương người thân, mà ta cố chấp cho rằng ta phải ở bên họ bằng mọi giá. Nếu không được như thế thì ta vô cùng đau lòng. Kì thực, đó là trạng thái đắm chìm vào một thứ tình cảm phụ thuộc, sở hữu, vì yêu thương trọn vẹn vốn vượt ra ngoài mọi khoảng cách. Yêu thương thực sự là luôn mong muốn điều tốt lành cho người một cách từ tâm.

Ba chị D chỉ là người bình thường nhưng là cả thế giới với chị. Cũng như vậy, chị D đến hay đi không ảnh hưởng gì tới mọi người, nhưng sự biến mất của chị để lại trong mình một vệt xám đậm sâu. Mình lờ mờ nhận ra sự hữu hạn của con người, đau khổ của sinh lão bệnh tử và cả những cơn lốc đau thương lôi tuột người ta đến bờ vực thẳm, nhận thấy cả quá trình phấn đấu đến cùng cực rồi lại trở về không của kiếp người.

Vậy là, duyên khởi từ không, lại về không…

NGÀY TRỞ VỀ VÀ TRÁI NGỌT ĐẦU TIÊN