Nếu làm được như thế thì nỗi khổ của bạn chỉ còn một nửa thôi. Cũng như mình đã từng yêu thích những ưu điểm của một người bạn thì cũng phải cố gắng học cách chấp nhận luôn những khuyết điểm của họ. Khi bạn nhận thức được hai mặt cân bằng của của sống, bạn sẽ nhận thấy luôn luôn sẽ là lên/xuống, được/mất, cao/thấp, yêu/ghét, xấu/tốt… là quy luật vận hành âm dương cân bằng của vũ trụ thì bạn không còn mong cầu điều gì cũng được như ý mình.

Nhưng có nhận thức đúng thôi chưa đủ, bạn cần phải có khả năng thực hiện những cái thấy cái biết ấy nữa. Tức là phải có phương pháp và ý chí nuôi dưỡng phẩm chất tâm hồn. Bạn phải biết cách nới rộng dung lượng trái tim khi biết rằng mình phải chấp nhận đối tượng khó chịu này hay hoàn cảnh trái nghịch này. Bạn không thể dùng cái đầu thông minh của mình để đón nhận sự khó khăn được mà cần phải có một trái tim đủ lớn.

Bình yên đích thực tới từ trong tâm, khi tâm bạn không còn mong mỏi điều gì xảy ra như ý mình nữa. Điều đó cũng có nghĩa là bạn cũng không chống đối lại những gì xảy ra trái ý bạn. Dĩ nhiên, phải có phương pháp rèn luyện nghiêm túc, chứ không thể dùng ý chí kiên cường để ép mình mà được. Điều gì diễn ra tự nhiên thì nó mới thuận.

Vậy phải rèn luyện thế nào? 

Từng có vị thiền sư cho rằng, cuộc đời này lắm chông gai. Chúng ta không thể nào dọn dẹp hết chông gai được. Cách tốt nhất là sắm cho mình 1 đôi giày tốt để đi trên chông gai. Đôi giày đó là sức chịu đựng, là con mắt của sự thức tỉnh. Khi ta đã trở về với chính ta, khi ta không còn chạy đi tìm đối tượng để trừng phạt, để đổ thừa, trách móc là ta đã đưa tâm trở về, tức là ta đã bắt đầu thiết lập sự tỉnh thức. 

Dưới con mắt của sự thức tỉnh ta nhận ra rằng, ngoài sự bất như ý, khó khăn đang vây kín, ta biết rằng một thời gian quá lâu mình đã đồng nhất toàn bộ con người của mình với nỗi khổ hiện tại.  Ta đã chăm bẵm quá mức vào điều bất như ý đó.

Đức Phật nói đó là cách làm sai bởi bạn không bao giờ lấy ra hết được khó khăn của bạn, hết khó khăn này sẽ còn khó khăn khác. Bạn cần nhận ra những điều như ý đang có mặt, đó là điều kiện của hạnh phúc và tâm bắt đầu hạnh phúc. 

Bạn có nhiều năng lực phi thường, nhiều của báu, chỉ có bạn quay về tìm lấy sự bình an thảnh thơi trong tâm hồn mới thỏa mãn được. Bạn còn một hình hài khỏe mạnh, còn sức khỏe, trí thông minh, công việc, còn người thân… đó là những điều như ý. Tại sao ta không chú ý vào những điều như ý này mà lại chú ý vào những điều bất như ý cho khổ? 

Sở dĩ chúng ta khổ đau là vì chúng ta cứ chú ý vào những điều bất như ý mà quên quay về nâng niu những điều như ý mà chúng ta đang có.  

Thiền có thể giúp được bạn trong vấn đề này. Thiền là phép thực tập nuôi dưỡng tâm tỉnh thức, giúp bạn luôn đem tâm của mình trở lại hiện tại để cảm nhận, thay vì tâm bạn luôn suy nghĩ về quá khứ hay tương lai. Thiền là chú ý vào từng hành vi cử chỉ của mình trong mọi lúc mọi nơi, là quan sát từng dòng cảm giác hay cảm xúc của mình. 

Chung quy lại, hành thiền là luyện tập cách kiểm soát tâm trí của mình, thay vì để nó cứ cuốn mình đi theo những cái “muốn”. Khi thuần phục được “tâm xao động” của mình rồi, bạn sẽ dễ dàng có được bình yên. Dù ngoại cảnh vẫn luôn biến động theo lẽ tự nhiên của nó, bạn vẫn bình yên nơi “ốc đảo” của mình. Và việc thiền không quá khó khăn và không cần phải ngồi thiền mới là thiền, nếu bạn đạt được trạng thái tĩnh tại từ trong tâm, tập trung trọn vẹn vào việc bạn đang làm, thì chăm một ấm trà nóng, tập trung cảm nhận hương vị trà và thưởng thức nó thì bạn cũng đang trong trạng thái thiền. Lưu ý là với các bạn mới bắt đầu hành thiền, chưa quản trị được những suy nghĩ khởi lên, các bạn có thể tập thiền định trước, mình sẽ viết một vài chủ đề chia sẻ thêm về phương pháp thiền, chúc các bạn an tĩnh sống tự tại trọn vẹn trong từng phút giây.

Vashna Thiên Kim