Niềm vui thật sự thì không có lí do và không có điều kiện, nó luôn bắt nguồn từ tình yêu thương vô điều kiện. Vì sao vậy? 

Đầu tiên, ai cũng mong mình thoát khỏi cái khổ hiện tại, nghĩ rằng giải quyết được vấn đề hiện tại thì mình vui rồi mình sẽ hạnh phúc, nhưng sự thật ai cũng có cái khó cái khổ của bản thân, không ai thật sự hoàn hảo và vô lo vô nghĩ, nhưng một khi bạn đã nghĩ rằng cảnh đang diễn ra là khổ thì hết cảnh này đến cảnh khác sẽ diễn ra. Ví dụ như đến tuổi lấy chồng mà chưa lấy chồng thì bị gia đình bạn bè mọi người thúc giục, chính lúc này sẽ mơ ước về một ý trung nhân hoàn hảo có điều kiện có trách nhiệm là người tốt... nghĩ rằng chỉ cần gặp "người trong mơ" này mọi thứ sẽ ổn vì cuộc đời mình có cần gì có thiếu gì nữa đâu! Nhưng không, lấy chồng/ vợ rồi sẽ mơ đến cảnh những đứa trẻ và tương lai của nó, đến lúc này cái khổ bị áp lực gia đình cha mẹ thúc giục hay nỗi khổ sợ cô đơn đến già thay vào bằng cái khổ của cuộc sống chung đụng vợ chồng hay nỗi lo cho tương lai con cái. Cảnh khổ nó sẽ luôn tiếp diễn dù bạn là ai, bạn bao nhiêu tuổi, đang ở đoạn nào của hành trình hay trong hoàn cảnh nào. Khi và chỉ khi bạn chấp nhận hoàn cảnh không thấy mình khổ nữa thì bạn mới thật sự thoát khổ, rồi phải phân tích tiếp đến là các nhu cầu của tâm trí/ của các giác quan luôn có điều kiện đòi hỏi như: 

- Mình đẹp mình mới hài lòng, cố gắng đuổi theo cái đẹp để hài lòng bản thân, nhưng mắt nhìn mỗi người cảm nhận cái đẹp khác nhau, như thời xưa tròn béo mới là đẹp thì bây giờ ốm cao thon gầy mới hợp mốt vậy cái đẹp này bạn phải mãi chạy theo thời rồi? 

- Mình biết đủ khi thấy thiếu thốn, có khi lúc nợ nần chỉ nghĩ mong trả hết nợ cho đời đỡ khổ vậy là hạnh phúc là vui rồi, nhưng sau khi trả xong nợ có đà bạn sẽ muốn làm giàu ngay.

- Mình thành công mình giàu mình mới hài lòng, thế là cố gắng chạy theo cái muốn này, nhưng như thế nào mới là thành công? Có bao nhiêu tiền mới là đủ? Mục tiêu này có bao giờ thật sự có điểm dừng?

- Mình có địa vị xã hội mình mới hài lòng, thế là từ cấp này leo mãi lên chức vị khác niềm vui chỉ vỏn vẹn 1-2 ngày ăn mừng sau mỗi đợt thăng cấp rồi lại mất đi. 

- Mình nổi tiếng mình mới hài lòng, vậy nổi tiếng phủ trong nước rồi sẽ đến ngoài nước, cũng chưa thấy điểm dừng.

- Mình có tất cả rồi, vậy mình cần làm gì đó giúp đỡ cho mọi người, và cái muốn này đôi khi là một điều gì đó xuất phát từ việc muốn khẳng định bản thân để được tôn trọng, được xã hội công nhận.

- Mình giúp được nhiều người rồi, rõ ràng mình trở thành người có tầm ảnh hưởng vậy phải làm gì đó để lại cho đời cho thế hệ sau.... 

Đến giai đoạn này, là điều vi tế nhất bên trong bản ngã của mỗi người ít nhiều đều vướng phải, lúc này đây, mọi hành động mà bạn làm đều hướng đến những mục đích cao đẹp, mục tiêu và nhu cầu mà xã hội cần, phải nói là tâm trí ta luôn nghĩ: giúp được người khác là niềm vui của chính mình. Rất đúng nha, nhưng ở góc nhìn vi tế để quan sát thì đây là một tình yêu thương vị kỷ mất rồi. Vì sao? Vì đâu đó rất vi tế khi bạn giúp đỡ người khác để kết quả đó quay trở lại với bạn khi bạn là một người có sức ảnh hưởng để gì lại cho đời.. Tình yêu thương vị kỷ nó cũng chia ra nhiều cấp độ lắm, như: 

- Tình yêu thương vị kỉ xuất phát từ bản ngã, lúc nào cũng nghĩ đến bản thân và mong dành những lợi ích cho riêng mình. Giống như cách chúng ta yêu một người song lại muốn biến người đó thành sở hữu của mình. Chúng ta kiểm soát đối tượng mình yêu, đặt điều kiện cho đối tượng đó phải tuân theo ý thích hay phục vụ lợi ích của mình điều này rất dễ nhìn thấy.

- Rồi tình yêu thương vị kỷ ở góc độ vi tế nó khó thấy hơn nhiều, sâu thẳm bên trong ta luôn giúp người khác vì những giá trị tạo ra đằng sau nó là những lợi ích rất vi tế có điều kiện mà bản ngã đã đặt ra, rất vi tế đôi khi bản thân ta không thể tự thấy rõ được, nó có sự phân định. Ví dụ của tình yêu thương này là tình yêu đất nước quê hương, yêu đồng bào, đồng loại, mong muốn bảo vệ các loài động vật hay thực vật, giữ hòa bình hòa hợp cho mái nhà chung của nhân loại. Tình yêu đó tuy cao thượng, rộng mở hơn nhiều so với tình yêu vị kỷ nói trên nhưng vẫn còn đối tượng phân biệt và có điều kiện. Ví dụ như chúng ta yêu thương loài vật này mà lại không quan tâm, thậm chí căm ghét các loài vật khác. Một số người rất yêu quý các vật nuôi như chó, mèo, hay các động vật hoang dã cần bảo tồn, nhưng lại không quan tâm đến những gia súc, gia cầm đang ngày đêm chịu đau khổ vì bị sát hại, hoặc căm ghét những loài côn trùng như gián, kiến, chuột bọ…

Tình yêu thương vị kỉ cấp độ siêu vi tế mà ta hầu như khó nhận ra là ta mãi miết tạo giá trị mà quên mất giá trị cốt lõi ban đầu hay bỏ quên mất chính bản thân mình, lúc này câu nói trong tâm trí là phải thực hiện sứ mệnh cao cả giúp đời giúp người, nhưng có bao giờ bạn hỏi lại bản thân nếu ở giai đoạn này thì tại sao mình giúp được người khác mới thấy vui không? Nếu ẩn sau nó là vì tầm ảnh hưởng hay nhân danh càng nhiều người biết đến càng giúp được nhiều người mà đánh đổi luôn sự bình yên trong tâm, không lúc nào ngơi nghỉ thì có lẽ đó là lý do vi tế của bản ngã, nó vẫn đang kéo bạn đi từng bậc thang một với những sứ mệnh hoài bão "có điều kiện".

Khi và chỉ khi bạn "hành động" không vì bất kể lý do gì, chỉ biết cần làm, phải làm, và làm trong sự vui vẻ không mong cầu, có thể nói là làm nhưng kết quả "sao cũng được", thì lúc đó bạn đang thực hiện Karma Yoga: "Hành động trong không hành động" trong chương 4 Krishna đã dạy trong kinh Bhagavad Gita. Chính lúc này bạn sẽ hết khổ, bạn sẽ đạt được niềm vui vĩnh cửu không thay đổi khi cho đi hay hành động/ phục vụ vô vị lợi, cho đi tình yêu thương vô vi kỷ với tất cả mọi người mọi việc.

Khi nào hết khổ? "Bất cầu bất khổ" hãy để mọi thứ thuận dòng theo dòng chảy của tự nhiên... 

Vashna Thiên Kim